Việt vị là gì và quy định chi tiết ra sao trong Luật bóng đá hiện đại? Đây chắc chắn là một trong số kiến thức nền tảng cực kỳ cốt lõi mà đối với người hâm mộ môn túc cầu cần hiểu chính xác, chuyên sâu nhất. Tổng hợp từ trang chủ HB88 sẽ giúp bạn hiểu hơn về thuật ngữ này.
Việt vị là gì và xác định như thế nào?
Một trong số tình huống thường xuyên gây tranh cãi trong trận đấu bóng đá chính là việt vị. Đây là quy định cực kỳ cơ bản có ảnh hưởng lớn tới thế cục của mỗi cuộc so tài, đồng thời cũng thể hiện sự văn minh, chuyên nghiệp, công bằng của trọng tài vận hành. Việc hiểu về thuật ngữ này cũng giúp người hâm mộ theo dõi bóng đá hiệu quả hơn.
Định nghĩa chuẩn
Trong từ điển tiếng Việt, việt vị (offside) chính là lỗi của cầu thủ trong quá trình nhận bóng từ đường chuyền của đồng đội để tiến công ở bên phần sân đối thủ. Tuy nhiên, phía trước lại không hề xuất hiện 2 cầu thủ ở đội bạn.
Hiểu nôm na, chúng chính là việc cầu thủ nhận đường chuyền bóng gần khung thành đối phương nhưng ở vị trí dưới hàng phòng ngự thì chỉ xuất hiện thủ môn phía trước, vị trí bóng khi đó lại nằm ngay sau của cầu thủ đó. Theo cắt nghĩa tiếng Hán, từ này còn thể hiện hành động cầu thủ vượt quá vị trí của mình theo đúng quy định trong luật bóng đá căn cứ vào tình huống tấn công cụ thể.
Nguồn gốc của luật offside
Trong bộ Luật bóng đá, luật việt vị là nội dung thứ XI được xây dựng, công bố bởi FIFA. Việc ra điều lệ này với mong muốn hạn chế bất cứ cầu thủ đội tấn công sẽ tận dụng lợi thế bằng việc chờ đường chuyền bóng khi mà chỉ có hậu vệ/thủ môn đội bạn nằm giữa khung thành và bạn.
Ngay từ cuối thế kỷ 18, bộ luật này đã triển khai để đảm bảo tính công bằng, fair-play trong trận đấu. Dù chơi theo hình thức 5, 7 hay 11 người đều phải tuân thủ nghiêm ngặt.
Cách xác định luật việt vị
FIFA đã không ngừng điều chỉnh để đảm bảo nội dung luật phù hợp với tình hình thực tế. Bởi vậy, từ ngày 28/7/2023, khi một cầu thủ rơi vào vị trí offside này bị cấm nhận bóng dưới mọi hình thức. Ngay cả trong diễn biến mà cầu thủ đội bạn đã di chuyển, chạm chân vào bóng.
Thông thường, luật này xác định khi xuất hiện cầu thủ đứng ở vị trí mà bóng đang đưa về phía nửa sân đối thủ, đồng thời không có bất cứ cầu thủ đội bạn nào ngăn cách thủ môn và cầu thủ này. Khi xuất hiện tình huống việt vị, cờ từ trọng tài biên phất lên. Trọng tài chính ngay khi nhận dấu hiệu đó cũng lập tức thổi còi dừng trận đấu. Điều này cho thấy, việc quan sát, đánh giá vị trí cầu thủ là do trọng tài biên.
Tuy nhiên, khi đưa công nghệ VAR vào áp dụng hàng loạt thì lỗi offside đã xác định chính xác hơn. Lý do là bởi đôi khi trọng tài biên rất khó quan sát được các pha bóng quá nhanh hoặc chưa kịp nhận định để giơ cờ.
Lỗi offside trong bóng đá
Theo quy định của IFAB đã thể hiện rất chi tiết tình huống như thế nào thì phạm lỗi và không. Cụ thể:
Trường hợp phạm lỗi
Một trận đấu bóng đá diễn biến theo chiều hướng rất khó đoán trước. Tuỳ vào mục tiêu thi đấu mà cầu thủ sẽ không ngừng tấn công với mong muốn đưa bóng vào lưới. Bởi vậy, trường hợp phạm lỗi việt vị phải đảm bảo đồng thời mọi điều kiện như sau:
- Cầu thủ đứng ở khu vực phần sân của đội kia.
- Xuất hiện ít hơn 2 cầu thủ đối bên kia đứng ở giữa đường biên cuối cùng và cầu thủ đó trong phần sân của đội bạn.
- Cầu thủ này trực tiếp tham gia vào pha bóng hay hoạt động đó.
- Cầu thủ đứng giữa khu vực khung thành đội bạn và ngay ở phía tấn công.
Tình huống không phạm lỗi
Ngoài phạm lỗi việt vị, cũng có những dấu hiệu chính xác để biết cầu thủ đó không rơi vào tình huống này. Cụ thể, nếu cầu thủ đó đứng ở vị trí offside, sẽ không bị phạt khi chạm bóng nếu như xuất hiện yếu tố:
- Quả ném biên.
- Quả phạt góc.
- Quả phát bóng.
Ngoài ra, nếu cầu thủ không tham gia vào hành động bóng thì dù đứng ở vị trí offside cũng không thể coi là phạm lỗi. Với các chi tiết này đòi hỏi người hâm mộ phải quan sát thật kỹ mới dễ dàng phán đoán, xác định.
Bẫy & cách phá lỗi việt vị
Trên thực tế, hàng loạt cầu thủ đã hiểu về lỗi offside nên thường cố tình bẫy để cầu thủ đội bạn phạm lỗi và giúp đội họ không phải chịu pha bóng nguy hiểm. Khi đó, họ thường dàn cảnh nhanh chóng để đối phương không chú ý trong quá trình nhận bóng và ngay lập tức bị thổi còi.
Để phá bẫy offside, trước khi bóng được chuyền thì bắt buộc hậu về đội kia đứng thấp hơn tiền đạo đội bạn. Ngoài ra, khi đồng đội của mình chuẩn bị bắt đầu chuyền bóng thì tiền đạo đó cần tăng tốc nhanh chóng để di chuyển vượt qua hậu vệ đội bóng, nhận bóng và đồng thời tạo cơ hội ghi bàn.
Nhìn chung bẫy việt vị là con dao hai lưỡi nếu không khéo léo thì hậu quả nhận về là một bàn thua trông thấy. Tổng hợp đầy đủ kiến thức, luật bóng đá từ HB88 sẽ giúp người hâm mộ hiểu chính xác hơn về mọi diễn biến kịch tính trên sân cỏ.
